X-matrix | Hoe een vierkant kompas bedrijven de weg wijst

Houd koers met de X-matrix

Vierkant kompas wijst bedrijven de weg

Om koers te houden is een kompas onmisbaar. Zo werkt het op zee en voor organisaties is het niet anders. Het kompas dat bedrijven op koers houdt heet een X-matrix.

x-matrix houd richting met een vierkant kompas

Het is een vierkant, met schuine lijnen verdeeld in vier vakken: noord, oost, zuid en west. Je tekent deze figuur op een muur of in een spreadsheet en vult hem in, samen met mensen uit verschillende lagen van jouw organisatie.

X-Matrix, Policy Deployment of Hoshin Kanri

De X-matrix is een beproefd gereedschap om bedrijfsdoelen op de lange- middellange- en korte- termijn met elkaar te verenigen. Policy deployment heet dat in vaktermen; Hoshin Kanri als je de voorkeur geeft aan Japans.

Meer weten over Policy Deployment?

We schreven hier een interessante whitepaper over. De whitepaper is gebaseerd op academisch onderzoek voor de studie Lean Enterprise aan de universiteit in Buckingham. De paper geeft je gegarandeerd een nieuwe kijk op het belang en de aanpak van Policy Deployment binnen jouw organisatie.

Direct Downloaden

Wat betekenen de windrichtingen in dit kompas?

De windrichtingen van de X-matrix staan voor doelen (doorbraken) die een organisatie zich stelt op de lange-termijn (in het zuidelijke vak), jaarlijks (in het westen), operationeel (in het noorden) en in termen van meetbare indicatoren, de zogeheten key performance indicators (in het oosten). In de tussenliggende vakken (noordoost, noordwest, zuidwest en zuidoost) breng je de verschillende termijndoelstellingen met elkaar in verband. Het invullen van de X-matrix begint in het zuidelijk kwadrant. Hier komen de doelstellingen die jouw organisatie wil bereiken in een tijdspanne van drie tot vijf jaar.

Invullen van de X-matrix

Je stelt deze lijst van zogeheten doorbraken op in overleg met collega’s uit het management team. Voorzichtigheid werkt in dit stadium contraproductief. Denk groots en meeslepend: wat is de impact die je met jouw organisatie wilt hebben op de lange termijn. Klaar? Dan schuif je een kwadrant op, met de klok mee, voor de eerste praktische uitwerking.

Je belandt in het westen. In dit kwadrant breek je de doorbraken op in jaardoelen. Wat moet de organisatie komend jaar doen om vooruitgang te boeken in de richting van één van de grote doorbraken in het zuidelijk kwadrant.

Bij deze stap komen vragen aan de orde als: Zijn de jaardoelen haalbaar? Zijn ze ambitieus genoeg? In het ‘zuidwesten’ van het kompas is ruimte om doorbraken en jaardoelen met elkaar in verband te brengen. Je kunt dat doen met cijfers of met gekleurde stippen. Met deze tussenstap bouw je een visueel controlemechanisme (visueel management) in. Als er in een brainstorm jaardoelen zijn opgedoken die niet passen bij een strategische doelstelling, dan zie je dat in één oogopslag. Nu is het noordelijk kwadrant aan de beurt. Hierin benoem je de processen en acties die moeten leiden tot het behalen van de jaardoelen: wat moet er gebeuren, wie gaat dat doen (verantwoordelijkheid) en hoe ver ben je al op streek.

Uitgebreid leren over Policy Deployment en de X-Matrix?

Tijdens de Black Belt in Lean training besteden we uitgebreid aandacht aan het onderwerp Policy Deployment. Dus wil jij je tegelijkertijd ontwikkelen als Lean professional? Dan is de Black Belt in Lean voor misschien wel de juiste keuze.

Heb je al wel een Black Belt of wil je niet op Black Belt niveau aan de slag met Lean? Dan organiseren we regelmatig de Masterclass Policy Deployment. Je krijgt dan in één dag een uitgebreide verdieping op dit onderwerp.

Wat heb je aan een X-matrix?

De verbanden tussen jaardoelen en processen visualiseer je in het noordwesten, wederom met cijfers of stippen. Tenslotte plaats je de key performance indicators (kpi’s) in het oosten. In het noordoosten visualiseer je wederom de verbanden met het vorige kwadrant. De X-matrix is voltooid.

Dit proces garandeert dat alle werknemers binnen jouw organisatie de doelen, processen en gestelde kpi’s begrijpen, op voorwaarde dat je bij elke stap de juiste mensen betrekt. Zo brengt de X-matrix Lean leiderschap in praktijk. De doorbraken wijzen jouw organisatie ‘het ware noorden’ op het bedrijfskompas. Iedereen begrijpt welk steentje hij bijdraagt aan het grote geheel. Dat resulteert in gemotiveerde medewerkers en een organisatie met impact.

Aan de slag met de X-matrix?

In principe kan dat vandaag al. Zoals beschreven in het artikel kun je het vierkant in principe gewoon op de muur tekenen en beginnen met invullen. Wil je toch iets meer uitleg of wil je dat we je helpen bij het Policy Deployment proces? Dat kan. Bij UPD helpen we op dagelijkse basis organisaties bij de strategierealisatie. Policy Deployment is daar een belangrijk onderdeel van. Wil je hier meer over weten? Bel dan naar 020 – 345 3015 of mail naar contact@upd.nl.