Wat is Agile? Wat is het niet? En wat kun je er precies mee?

Wat is Agile?

Maar vooral: wat is het niet? En wat kun je met Agile?

Agile is een filosofie die helpt om teams en organisaties zich wendbaar te organiseren. Het kent de oorsprong in de softwareontwikkeling, maar is tegenwoordig niet meer weg te denken uit vrijwel iedere organisatie.

Wat is Agile? En wat kun je mee?

Op 13 februari 2001 zag deze filosofie officieel het levenslicht. Op deze dag besloten 17 softwareontwikkelaars om hun ideeën over een flexibele manier van softwareontwikkeling te bundelen. Zij stelden het Agile Manifesto en de bijbehorende principes.

Tegenwoordig is Agile niet meer voorbehouden aan softwareontwikkeling. De basis van de filosofie is namelijk toepasbaar op vrijwel iedere organisatie. Het draait namelijk om continu leren, snel en vaak opleveren, eigenaarschap en continu verbeteren. En dat heeft een belangrijke plek in iedere werkomgeving.

Het Agile Manifesto

Het Agile Manifesto is kort maar zeer krachtig – het Engelstalige origineel bestaat uit slechts 68 woorden. Het handvest is vertaald in vele talen, waaronder het Nederlands. De officiële vertaling is:

Wij laten zien dat er betere manieren zijn om software (en producten en diensten) te ontwikkelen door in de praktijk aan te tonen dat dit werkt en door anderen ermee te helpen. Daarom verkiezen we:


Mensen en hun onderlinge interactie boven processen en hulpmiddelen
Werkende producten boven allesomvattende documentatie
Samenwerking met de klant boven contractonderhandelingen
Inspelen op verandering boven het volgen van een plan


Hoewel wij waardering hebben voor al hetgeen aan de rechterkant staat vermeld, hechten wij méér waarde aan wat aan de linkerzijde wordt genoemd.

Achterliggende principes van het Agile Manifesto

We volgen de volgende principes:

  • Onze hoogste prioriteit is het tevredenstellen van de klant – door het vroeg en voortdurend opleveren van waardevolle producten.
  • We verwelkomen veranderende eisen, zelfs laat in het ontwikkelproces. Agile processen benutten verandering tot concurrentievoordeel van de klant.
  • Lever regelmatig werkende producten op. Liefst iedere paar weken, minimaal iedere paar maanden.
  • Mensen uit de business en ontwikkelaars moeten dagelijks samenwerken gedurende de ontwikkel opdracht.
  • Laat gemotiveerde individuen werken aan ontwikkelopdrachten. Geef hen de omgeving en ondersteuning die ze nodig hebben en vertrouw erop dat ze de klus klaren.
  • De meest efficiënte en effectieve manier om informatie te delen binnen een ontwikkelteam is door met elkaar te praten.
  • Werkende producten is de belangrijkste maatstaf voor voortgang.
  • Agile processen bevorderen constante ontwikkelsnelheid. De opdrachtgevers, ontwikkelaars en gebruikers moeten een constant tempo eeuwig kunnen volhouden.
  • Voortdurende aandacht voor een hoge technische kwaliteit en voor een goed ontwerp versterken agile werken
  • Eenvoud, de kunst van het maximaliseren van het werk dat niet gedaan wordt, is essentieel.
  • De beste architecturen, eisen en ontwerpen komen voort uit zelfsturende teams.
  • Het team onderzoekt op vaste tijden hoe het effectiever kan worden en past vervolgens zijn gedrag daarop aan.

Agile is een filosofie

Agile wordt vaak in één adem genoemd met Scrum. Maar Scrum is slechts één methode binnen de filosofie (lees daarover verderop meer). Agile gaat veel verder dan de methodes als Scrum. Hieronder nemen we je mee langs de belangrijkste eigenschappen van de filosofie.

Leren, leren, leren

Empirisme zit diepgeworteld binnen de Agile filosofie. Binnen het empirisme gaat men er vanuit dat kennis voornamelijk – of zelfs geheel – voortkomt uit de ervaring. Dit empirische gedachtegoed is binnen Agile vertaald in continu leren van klanten en van elkaar. Er wordt gewerkt in korte iteraties (sprints binnen Scrum bijvoorbeeld) waarin aanpassingen in producten en diensten gedaan en opgeleverd worden aan de klant. Door deze kort cyclische werkwijze wordt er regelmatig feedback opgehaald en wordt het continu leren bevorderd.

Snel en vaak opleveren

De filosofie is erop gericht om zo vroeg mogelijk op te leveren aan de klant (Minimum Viable Product). En om vanaf dat moment continu feedback te krijgen van de klant. Het resultaat hiervan is dat er minder rework hoeft plaats te vinden, er minder miscommunicatie is en uiteindelijk dus minder verspilling van de resources is.

Doordat er continu met de klant gecommuniceerd wordt en aanpassingen snel en effectief gedaan worden, wordt er steeds meer geleerd over de exacte wensen van de klant.

Zelfsturend vermogen en eigenaarschap

Binnen Agile is er grote mate van helderheid over de rollen en richtlijnen. Deze helderheid zorgt er voor dat teams die werken volgens de Agile filosofie alle ruimte heeft om verantwoordelijkheid te nemen en deze ook daadwerkelijk neemt. Het gevolg is dat teams betrokken zijn, autonoom functioneert en volledig eigenaarschap voelt voor de producten of diensten die ze opleveren.

Continu Verbeteren

Jarenlang is Lean synoniem geweest voor Continu Verbeteren. De opkomst van Agile heeft veel organisaties het idee gegeven te moeten kiezen tussen deze twee methodes. Niets is minder waar. De korte feedback loops, snelle iteraties, zelfsturende teams en eigenaarschap bij alle medewerkers zijn bij uitstek elementen van continu verbeteren.

De iteraties en korte feedback loops zijn gericht op het ontwikkelen van een continu verbeter mentaliteit. Hierin wordt het product of de dienst volledig aangepast op de exacte wensen van de klant. Waardoor optimale klantwaarde gecreëerd kan worden. En door de zelfsturing binnen de teams is Continu Verbeteren een zekerheid.

Wat is Agile niet?

Agile is niet Scrum

Maar Scrum is wel Agile. Verwarrend? We lichten het graag toe. Scrum is de bekendste methode binnen de filosofie. De methode faciliteert een deel van het iteratieve en lerende karakter van Agile. Waar Scrum dus wel degelijk kan helpen bij het faciliteren ván, is het niet representatief vóór de hele filosofie. Binnen de filosofie vallen verschillende methodieken, Scrum is daar slechts één voorbeeld van.

Agile is geen plug-and-play oplossing

Er is een verschil tussen Agile-doen en Agile-zijn. Agile-doen kan ieder team en iedere organisatie, daar is geen hulp van buitenaf voor nodig. Iedereen kan een scrumteam vormen, een backlog maken en in sprints gaan werken. Wat nog vaak wordt vergeten is dat Scrum werken niet hetzelfde is als Agile-zijn. Hiervoor is een bredere Agile transformatie voor nodig.

Het is geen vrijbrief voor anarchie

Zelfsturende teams zijn een belangrijk onderdeel van het gedachtegoed. Maar zelfsturend is niet hetzelfde als chaos of anarchie. Binnen Agile worden er duidelijke kaders gesteld waarbinnen teams eigenaarschap kunnen nemen. Lees hier bijvoorbeeld over kaders tijdens een Agile transitie.

Resultaten van Agile

Teams en organisaties die werken aan de hand van Agile gedachtegoed merken dat zij:

  • Sneller, beter en effectiever kunnen inspelen op de wensen van de klant of veranderingen in de omgeving; inspelen op de wensen van jouw klant
  • Beter en effectiever kunnen werken met multidisciplinaire teams;
  • Minder verspilling hebben in de ontwikkeling of productie;
  • Een hogere productiviteit hebben.

Mensen zijn het doorslaggevende succes voor Agile

We spreken binnen verandermanagement vaak over hard (filosofieën, methodes en tools) en zacht (gedrag). Om Agile succesvol toe te passen binnen organisaties is het noodzakelijk dat er verandering komt in de manier van werken én de manier van doen. Veel Agile transities mislukken omdat er voornamelijk aandacht gegeven wordt aan één van deze elementen.

Het laten slagen van een dergelijke transitie is geen gemakkelijke maar ook zeker geen onmogelijke opgave. De aanpak waarmee de transitie wordt aangevlogen maakt of breekt het succes. In onze aanpak werken we altijd met een op maat gemaakt transitieplan. En net als de Agile filosofie zorgen we dat we continu blijven leren en aanpassen. De transformatie vindt dus ook plaats in iteraties.

Tijdens de transitie ligt de nadruk op het Agile denken en doen. Hiermee laten we het leervermogen van de organisatie groeien. De nadruk ligt dus minder op de tools en hulpmiddelen. We gebruiken natuurlijk wel methodes als Scrum, maar de ervaring leert dat dit het beste werkt als de betrokken medewerkers de filosofie doorgronden en doorleven.

Binnen organisaties wordt vaak gedacht dat een Agile transitie betekent dat ‘de hele boel op z’n kop moet’ en dat alles anders gaat worden. Maar in de praktijk blijkt dat heel erg mee te vallen. Agile draait namelijk niet zozeer om het anders doen van het bestaande werk. Het draait veel meer om het anders kijken naar het bestaande werk.

Meer weten over Agile of wat het voor jouw organisatie kan betekenen?

We vertellen er graag alles over. Neem daarvoor contact met ons op via onderstaande gegevens:

  Telefoon: 020 – 345 3015
  E-mail: contact@upd.nl